Bretons
Bretons |
|
Brezhoneg |
Waar wordt Bretons gesproken: | Bretagne (Frankrijk). |
Het Bretons is een officiële taal in: | Geen officiële status. |
Aantal moedertaalsprekers: | Rond de 220.000 |
Eigen benaming: | Brezhoneg, of voluit: Yezh Brezhoneg (De Bretonse taal) |
Andere benamingen | Bretoens |
Alfabet: | Romeins (Latijns) |
Aantal letters in het alfabet: | 25 (Van A tot Z). |
Regulering: (Spelling, etc.) |
Ofis Publik ar Brezhoneg. Openbare Dienst voor het Bretons. |
Classificatie: (Taalfamilie) |
Indo-Europees ----------> Keltisch ------------> Brythonisch ----------------------> Bretons |
Bretons is sterk verwant aan: | Cornisch en Welsh. |
Bretons is in mindere mate ook verwant aan: | Manx, Schots en Iers |
Het Bretons is een verre verwant van: | Russisch, Nederlands, Hindi, Latijn, Albanees, Grieks, Perzisch, Armeens en Litouws. |
Inleiding Het Bretons is een Keltische taal die gesproken wordt in Bretagne, het meest westelijke stukje Frankrijk. De regio staat ook bekend als Armorica, wat afgeleid is van het Oudkeltische are-mori ('bij de zee'). Het Bretons wordt tot de Eilandkeltische talen gerekend, omdat de taal op het Britse eiland ontstaan is. Er is in het verleden een moment geweest dat de Keltische talen op het Europese vasteland uitgestorven waren. Vanaf het Britse eiland is het Bretons weer opnieruw geïntroduceerd. In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, is het Bretons dus geen overblijfsel van de Keltische talen die in vroeger tijd overal in Frankrijk gesproken werden. Het aantal moedertaalsprekers is gedaald van ongeveer een miljoen in 1950 tot rond de 220.000 vandaag de dag. Daarom wordt de taal door UNESCO geclassificeerd als een met uitsterven bedreigde taal. In Frankrijk heeft de taal geen officiële status, hoewel er in de regio wel tweetalige plaats- en straatnaamborden zijn. Het Bretons wordt gesproken in berschillende dialecten. Er bestaat een standaard geschreven norm voor het Bretons, maar deze is niet gebaseerd op een bepaald dialect. De standaardtaal is eerder een soort van kunstmatige taal en een compromis tussen de verschillende dialecten. In Bretagne noemen de mensen hun taal Brezhoneg. |
![]() Het Bretons wordt geschreven in een aangepaste versie van het Latijnse alfabet dat Peurunvan genoemd wordt. Dit alfabet telt 25 letters en het is aangepast aan de specifieke klanken van het Bretons. Zo hebben de letters ch en c'h een eigen plek in het alfabet. De letters c, q en x komen niet voor in het Bretonse alfabet. |
Verwantschap met andere talen Vroeger werden Keltische talen in grote delen van Europa gesproken. Van de in de Bijbel genoemde Gallaten in Klein-Azië (het huidige Turkije) tot de Galliërs in Gallië (het huidige Frankrijk). Ook in bijvoorbeeld Roemenië, Oostenrijk, Nederland en Scandinavië zijn sporen gevonden van de Kelten. Na de grote volksverhuizingen volgend op de ineenstorting van het Romeinse Rijk kwamen de Kelten in de verdrukking, slechts kleine groepen bleven over. Vandaag de dag bestaan er nog maar zes Keltische talen die in twee groepen uiteenvallen. De eerste groep heet de Gaelische talen. Deze worden gesproken in Ierland en het noorden van Groot-Brittannië, Schots, Iers en Manx. De andere groep heet de Brythonische talen. Deze worden gesproken in het zuiden van Groot-Brittannië en in Bretagne. De drie talen uit deze groep zijn Welsh, Kornisch en Bretons. Binnen dit drietal lijken het Bretons en het Kornisch het meest op elkaar, het Welsh staat er iets verder van af. |