Statistieken

Vandaag 38
Deze week 556
Deze maand 1588
Sinds 08-2008 990573

Haïtiaans





 

 

Landen waar Haïtiaans gesproken wordt: Haïti, Dominicaanse Republiek en de Bahama's.
Landen waar Haïtiaans een officiële taal is: Haïti.
Aantal moedertaalsprekers: Rond de 10 miljoen sprekers.
Eigen benaming: Kreyòl, of voluit:
Kreyòl ayisyen (De Haïtiaanse taal).

Alfabet:

Latijns (Romeins).
Aantal letters in het alfabet: 32 (Van A tot Z).
Regulering:
(Van spelling, etc.)
Ministère de l'Éducation National et de la Formation Professionnelle.
Taalfamilie: Indo-Europees
--------> Romaans
-----------> Romaans-Creools

Haïtiaans lijkt veel op:

Frans.

Haïtiaans heeft invloeden ondergaan van:

Europese talen: Frans, Spaans, Portugees en Engels.
Afrikaanse talen: Fon, Wolof, Kongo en Arabisch.
Indiaanse talen: Taíno.

 

 

Inleiding
Het Haïtiaans is een creooltaal die gesproken wordt op Haïti. creeoltaal wil zeggen dat de taal is ontstaan uit de onderlinge contacten tussen verschillende talen. Het is dus een mengtaal. Het Haïtiaans is zelfs de meestgesproken creooltaal ter wereld.
De basis van het Haïtiaans is het Frans, dat is de grootste component in de mengelmoes die het Haïtiaans is. Wie goed Frans kent, zal een heel groot deel van het Haïtiaans kunnen begrijpen. Hoewel het Frans de basis vormt, wijkt de spelling wel sterk af van het Frans. Het Haïtiaans wordt volledig fonetisch geschreven, dat wil zeggen, precies zoals je het uitspreekt. Bonsoir in het Frans is bijvoorbeeld Bonswa in het Haïtiaans.
Het Haïtiaans is ontstaan uit de contacten tussen Franse kolonisten en Afrikaanse slaven in de 18e eeuw. Het is dan ook niet verwonderlijk dat West-Afrikaanse talen ook hun sporen hebben achtergelaten in de taal. Het Haïtiaans heeft woorden die hun oorsprong hebben in het Fon, Wolof en Kongo. Ook de talen van andere koloniale mogendheden hebben bijgedragen aan de vorming van het Haïtiaans: Engels, Portugees en Spaans. Het Taíno is een Indiaanse taal die gesproken werd op Haïti voor de koloniale tijd. Ook deze taal heeft een bijdrage geleverd aan het Haïtiaans, waaronder de naam van het land. Haïti is afgeleid van Ahatti, wat in de Taíno-taal Bergachtig Land betekent. Tenslotte heeft het Arabisch ook invloed gehad op het Haïtiaans.
In Haïti noemen de mensen hun taal Kreyòl.

 

Alfabet
Het Haïtiaans wordt geschreven in een aangepaste versie van het Latijnse alfabet. Het telt 32 letters. De q en de x worden niet gebruikt, met uitzondering van eigennamen en buitenlandse leenwoorden. De letters en lettercombinaties an, ch, è, en, ng, ò, on, ou, oun en ui hebben een eigen plek in het alfabet.

 

Status
De laatste jaren wordt het Haïtiaans steeds meer als de volwaardige taal gezien die het is. Jarenlang werd er door de elite van Haïti uitsluitend Frans gesproken. En hoewel Frans de basis is van het Ha:itiaans, zijn beide talen in principe niet wederzijds verstaanbaar. De elite sprak dus letterlijk een taal die het gewone volk niet sprak. Op het Haïtiaans werd neergekeken. Dat werd gezien als armeluis-Frans.
Het onderwijs was lange tijd uitsluitend in het Frans. Met als gevolg dat vooral kinderen uit arme gezinnen school al na enkele jaren voor gezien hielden. Sinds een onderwijshervorming werd het Haïtiaans toegestaan in de eerste vier jaar van de basisschool. In de praktijk kwam daar echter weinig van terecht. Vandaag de dag probeert de overheid het Haïtiaans een grotere rol te geven in het onderwijssysteem.

 

2025 Harmen Schoonekamp | Contact | Talennet | Sitemap.

Snelkoppelingen en mededelingen

Heeft u een eigen website? Een link naar deze website wordt zeer gewaardeerd. Uw website kan eventueel ook bij ons in het linkoverzicht geplaatst worden.