Iers
-
Iers |
|
Gaeilge |
| Landen waar Iers gesproken wordt: | Ierland. |
| Het Iers is een officiële taal in: | Ierland. |
| Aantal moedertaalsprekers: | Rond de 1,66 miljoen. |
| Eigen benaming: | Gaeilge of Ghaeilge, of voluit: An Ghaeilge teanga (De Ierse taal). |
| Alfabet: | Romeins (Latijns). |
| Aantal letters in het alfabet: | 23 (Van A tot Ú). |
| Regulering: (Spelling, etc.) |
Foras na Gaeilge De Ierse Taalraad. |
| Classificatie: (Taalfamilie) |
Indo-Europees ---------> Keltisch ------------> Goïdelisch ----------------------> Iers |
| Iers is sterk verwant aan: | Manx en Scottish Gaelic. |
| Iers is in mindere mate ook verwant aan: | Cornisch, Welsh en Bretons. |
| Iers is een verre verwant van: | Russisch, Latijn, Grieks, Albanees, Perzisch, Hindi, Armeens en Litouws. |
| Inleiding Het Iers is een Keltische taal die gesproken wordt in Ierland. Het is een minderheidstaal die naast het Engels gesproken wordt. Het Iers is ook een met uitsterven bedreigde taal. Steeds meer mensen kiezen ervoor hun kinderen met Engels groot te brengen. Daarom is het maar zeer de vraag of het Iers nog een levende taal is in de volgende eeuw. Het Standaard-Iers is gebaseerd op de zuidelijke dialecten in de provincie Munster. De Ieren noemen hun taal Gaeilge of Ghaeilge. |
 Het Ierse alfabetHet moderne Iers maakt gebruik van het Romeinse (Latijnse) alfabet. In vroeger tijd had het Iers een eigen alfabet, genaamd Ogham. Het hedendaagse Iers kan met slechts 23 letters geschreven worden. De letters J, K, Q, V, W, X, Y en Z ontbreken. Een aantal letters met accenten is daarentegen wel opgenomen in het alfabet. |
| Ierse literatuur Ierland kan met trots zeggen dat het de eerste volkstaalliteratuur in Europa heeft voortgebracht. Tot ver in de Middeleeuwen was het Latijn de taal van literatuur en wetenschap, waardoor we van veel Europese talen nauwelijks weten hoe de taal er uit zag in de Middeleeuwen. Zo zijn er weinig bronnen voor het geschreven Oudnederlands, hoewel er in die tijd best Nederlanders bestonden die konden schrijven. Zij schreven echter bijna allemaal Latijnse teksten. De eerste Ierse schrijver was Dallán Forgaill, die rond het jaar 597 het gedicht "Amra Choluim Chille" schreef, "Elegie van de Heilige Columba". Hedendaagse Ierse schrijvers zijn bijvoorbeeld Seán Mac Mathúna en Daithí Ó Muirí. |
2024 Harm Schoonekamp | contact | |