Schots
Schots |
|
Gaidhlig |
Landen waar Scottish Gaelic gesproken wordt: | Schotland (Verenigd Koninkrijk). |
Het Schots is een officiële taal in: | Schotland. |
Aantal moedertaalsprekers: | Rond de 90.000. |
Eigen benaming: | Gàidhlig, of voluit: Cànan Gàidhlig (De Schotse taal). |
Andere namen: | Scottish Gaelic, Schots-Gallisch. |
Alfabet: | Romeins (Latijns). |
Aantal letters in het alfabet: | 18 (Van A tot U). |
Regulering: (Spelling, etc.) |
Bòrd na Gàidhlig. De Schotse Taalraad. |
Classificatie: (Taalfamilie) |
Indo-Europees ---------> Keltisch ------------> Goïdelisch --------------------> Schots |
Schots is sterk verwant aan: | Manx en Iers. |
Schots is in mindere mate ook verwant aan: | Cornisch, Welsh en Bretons. |
Het Schots is een verre verwant van: | Russisch, Latijn, Grieks, Albanees, Perzisch, Hindi, Armeens en Litouws. |
Inleiding Het Schots is een Keltische taal die gesproken wordt in de Schotse Hooglanden. In de Schotse Laaglanden daarentegen wordt Germaans Schots gesproken, een op het Engels lijkende taal. In het Engels worden de talen respectievelijk Scottish en Scots genoemd om het verschil aan te geven. Scottish wordt in het Engels ook wel voluit Scottish Gaelic genoemd. De Schotten noemen hun taal Cànan Gàidhlig. Het standaard geschreven Schots is gebaseerd op de centrale dialecten en is voor iedere spreker van de taal goed te volgen. De verschillen in uitspraak tussen dialecten die een eind uit elkaar liggen kan echter zeer groot zijn. |
![]() Het Schotse alfabet is lekker kort, de taal maakt gebruik van een sterk ingekorte versie van het Latijnse alfabet. Vijf klinkers en dertien medeklinkers, in totaal 18 letters, zijn alles wat je nodig hebt om het Schots te kunnen schrijven. De letters J, K, Q, V, W, X, Y en Z heeft het Schots helemaal niet nodig. In het verleden werd het Schots geschreven in het oude Keltische Oghamschrift. |
Verwantschap met andere talen Het Schots heeft veel overeenkomsten met het Iers (Irish Gaelic) en het Manx, de taal van het kleine eiland Isle-of-Man. Samen zijn deze 3 talen de enige nog levende talen binnen de Goïdelisch-Keltische groep. De andere groep van Keltische talen heet de Brythonisch-Keltische groep en deze bestaat eveneens uit 3 talen, namelijk Welsh, Kornisch en Bretons. Het Schots en het Welsh verschillen aanzienlijk van elkaar, hoewel ze beiden tot de Keltische talen behoren. Wie goed kijkt kan echter ook tussen het Schots en het Welsh overeenkomsten vinden, het kost alleen wat meer moeite. De Keltische talen zijn weer lid van de grote Indo-Europese taalfamilie. Andere leden van die familie zijn bijvoorbeeld de Germaanse talen (Nederlands, Engels, etc.) de Romaanse talen (Frans, Spaans, etc.) De Slavische talen (Russisch, Pools, etc.) en de Indo-Iraanse talen (Perzisch, Hindi, etc.). Nederlands en Schots hebben zich ontwikkeld uit één gemeenschappelijke oertaal die zo'n 5000 jaar geleden gesproken werd. Die overeenkomsten kun je nog zien aan bepaalde woorden: màthair (moeder) bràthair (broer) en aon, dhà, trì (één, twee, drie). |