Turkmeens

Türkmen dili

Landen waar Turkmeens gesproken wordt:	Turkmenistan, Afghanistan, Iran, Oezbekistan, Rusland en Turkije
Het Turkmeens is een officiële taal in:	Turkmenistan
Aantal moedertaalsprekers:	Rond de 7,5 miljoen sprekers.
Eigen benaming:	Türkmen dili.
Alfabet:	Latijns en Cyrillisch. Vroeger ook Arabisch.
Aantal letters in het alfabet:	30 (van A tot Z)
Regulering: (Van spelling, etc.)	Geen regulering.
Classificatie: (Taalfamilie)	----> Turkisch ------>Algemeen Turkisch ----------> Zuidwest-Turkisch ---------------------> Turkmeens
Turkmeens is sterk verwant aan:	Turks en Azerbeidjaans
Turkmeens is in mindere mate ook verwant aan:	Kazachs, Kirgizisch, Tataars, Oeigoers, Basjkiers en Oezbeeks.
Turkmeens is een verre verwant van:	Bolgaars, Tsjoevasjisch en Chazaars

Inleiding
Het Turkmeens is een Turkische taal die gesproken wordt in Turkmenistan, een voormalige Sovjetrepubliek in Centraal-Azië. De taal is nauw verwant aan het Turks en het Azerbeidzjaans.
De standaard geschreven vorm van het Turkmeens is gebaseerd op het dialect van de Teke-stam, uit het zuidoosten van het land.
De Turkmenen noemen hun taal Türkmen dili.

Alfabet
Tot 1929 werd het Arabische alfabet gebruikt voor het Turkmeens. Dit alfabet was sterk verbonden met de geestelijkheid en de islam als religieus en politiek systeem. Net als veel andere landen in Centraal- en West-Azië stapte Turkmenistan in 1929 over op een aangepaste versie van het Latijnse alfabet als deel van een culturele verschuiving om het land een moderner aanzien te geven. Het gebruik van dit alfabet is maar van korte duur geweest. Vanuit Moskou werd er in de Sovjettijd gepoogd meer eenheid in alle republieken de bewerkstelligen. Dat wilde men onder andere bereiken door zoveel mogelijk het Cyrillisch te stimuleren. Dat werd dan ook het alfabet voor het Turkmeens vanaf 1939. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie is men officieel weer overgestapt op het Latijnse alfabet, maar het Cyrillisch alfabet wordt ook nog door velen gebruikt.

Verwantschap met andere talen
Het Turkmeens is een Turkische taal. Samen met het Turks en het Azerbeidzjaans behoort het tot de Zuidwest-Turkische talen, ook wel de Oghuz-groep genoemd.
De Oghuzgroep behoort weer tot een grotere groep, de Algemeen-Turkische talen, waaronder ook het Oeigoers en het Oezbeeks vallen (samen in de Karlukgroep), het Tataars, Kirgizisch en Kazachs (samen in de Kiptsjakgroep) en diverse talen uit Rusland in de Siberisch-Turkische groep.
Bijna alle Turkische talen behoren tot de Algemeen-Turkische talen. Slechts 3 talen vallen daarbuiten en behoren tot de Oghurgroep: Bolgaars, Tsjoevasjisch en Chazaars.
In het verleden werd er gedacht dat de Turkische talen samen met het Mongools, Koreaans en Japans een grote Altaïsche taalfamilie vormden. Deze theorie is echter door gebrek aan bewijs naar het rijk der fabelen verwezen.

2024 Harm Schoonekamp | contact | |

Vandaag	24
Deze week	24
Deze maand	844
Sinds 08-2008	977279